Data: 15. 09. 2022 r
Opracowała:
Małgorzata Garbacz
FORMY DZIAŁALNOŚCI DZIECKA W WIEKU PRZEDSZKOLNYM I MŁODSZYM WIEKU SZKOLNYM
PRZEDSZKOLE:
W działalności dziecka można wyodrębnić następujące formy:
- a. Zabawa
- Praca
- Nauka
Ad. A. Podstawową formą działalności dziecka w wieku przedszkolnym jest zabawa, której początki obserwujemy już pod koniec wieku niemowlęcego w postaci prostych manipulacji przedmiotami. W miarę wzrastania dziecka obserwujemy zmiany i przekształcenia zabaw. Są to:
- różnicujące się formy zabaw,
- wydłużenie trwania zabawy jednego rodzaju,
- wzrost częstotliwości zabaw np. Zespołowych i zwiększenie się składu bawiącej grupy,
- zmiana rodzaju preferowanych zabaw.
Ze względu na rozmaitość, zabawy powszechnie dzielimy na :
- ruchowe
- konstrukcyjne
- tematycznie
- dydaktyczne.
Wymienione rodzaje zabaw przenikają się wzajemnie, wzbogacając działalność dziecka.
Coraz częściej pojawiają się skłonności naśladowcze dziecka, które przekładane są na zabawę.
Ad. B. Formy pracy dziecka przedszkolnego obejmują:
- czynności samoobsługowe i sprawność ruchowa,
- prace użyteczne stosowane w pracy dydaktyczno-wychowawczej, służące realizacji zadań programowych oraz wyrabianiu dojrzałości szkolnej.
Czynności samoobsługowe oraz sprawność ruchowa wyrabiają u dzieci samodzielność, umiejętność współpracy i działania w zespole, kształtują poczucie odpowiedzialności za podjęte zadania. Dzieci ćwiczą swoją niezależność w tym zakresie od dorosłych, co poprawia także kontakty z rówieśnikami oraz kształtuje społeczne postawy wobec otoczenia. Prace użyteczne aktywizują dzieci, sprawiają im swoistą satysfakcję. Rozwijają samodzielność oraz umiejętność rozwiązywania problemów. Uczą estetyki oraz przydatności.
Dzielimy je na:
- prace codzienne- to te wynikające z trybu życia zbiorowego,
- czynności porządkowe- sprzątanie i utrzymywanie w czystości zabawek, przyborów służących do prac i zabaw,
- prace okolicznościowe- to te, podejmowane doraźnie, w razie potrzeb i możliwości, jakie stawia lokalne środowisko (Dzień Babci, Dzień Dziecka, zabawa choinkowa), a także zbiórki karmy dla schronisk, urządzanie kącików przyrody.
Istotna jest pomoc nauczyciela, która musi być w odpowiednich proporcjach, by jego osoba nie przyćmiewała dziecka.
Ad. C. Nauka dziecka w wieku przedszkolnym organizowana jest podczas zajęć
organizowanych, planowanych w Sali czy najbliższym otoczeniu poprzez różne formy i metody. Zajęcia takie rozwijają sprawność ruchową, kształtują spostrzegawczość, ćwiczą komunikatywną mowę, wyobraźnię twórcza i ekspresję słowno-ruchową. Zajęcia te muszą być systematycznie planowane precyzując ich celowość. Dotyczy to szczególnie zajęć poświęconych rozwijaniu mowy, myślenia, zawierających początki nauki czytania czy elementy matematyki. Dziecko pod kierunkiem nauczyciela zbiera doświadczenia, obserwuje, wyprowadza wnioski a także znajduje środki do wyrażania swoich przeżyć i spostrzeżeń.
MŁODSZY WIEK SZKOLNY 6-7 do 10-12 lat
Równolegle z nauką dziecko zainteresowane jest zabawą oraz grami ruchowymi. Jest to nieoceniona i istotnie potrzebna formą spędzania czasu. Przybiera ona różnorodne formy w zależności od upodobań dziecka. Przekroczenie progu szkoły nie zmienia nic w tej kwestii. Istotne jest, że okres ten często nazywany jest „głodem ruchu”, bowiem ze względu na bardziej precyzyjne ruchy, celowość ich oraz wzmożoną aktywność uczeń mógłby cały czas się poruszać. Dobry moment, by w tym czasie zapisywać dzieci na basen lub różne zajęcia ruchowe, gdzie odpowiednio do swoich predyspozycji potrzeby ruchowe zostaną zrealizowane. Poprzez swoją różnorodność dają one dziecku swobodę działania, możliwość rozwiązań ruchowych pozwalających na możliwość angażowania wszystkich partii mięśniowych, narządów wewnętrznych czy systemu nerwowego. W dalszym ciągu istotne znaczenie ma nauka i praca jako podstawowa działalność dziecka w młodszym wieku szkolnym. Nie ogranicza się ona jednak tylko do zapoznawania z czytaniem czy poznawaniem liter , ale rozwojem umiejętności pisania, czytania oraz główkowania, sylabizowania oraz analizy i syntezy zdań. Bardziej skomplikowane są także działania matematyczne a dzięki temu sfery poznawcza, emocjonalna, społeczna oraz ruchowa stają się dojrzałe.