Data: 23. 11. 2022 r
Opracowały: Katarzyna Gregorczyk, Monika Dybus
Temat: Gotowość przedszkolna
Proces rozpoczęcia przez dziecko przedszkola jest bardzo ważny i znaczący
w jego rozwoju. Na to jak on przebiega ma wpływ wiele czynników. Najważniejsza
w tym procesie jest gotowość dziecka do podjęcia edukacji przedszkolnej. Na gotowość przedszkolną wpływ mają pierwsze dni adaptacji dziecka do środowiska przedszkolnego oraz dojrzewanie, w którym znaczenie mają czynniki indywidualne, a głównie biologiczne.
Dojrzałość przedszkolna według Anny Klim-Klimaszewskiej (2006, s. 9) jest przystosowaniem dziecka do wymagań i warunków przedszkola, które jest dla niego nowym środowiskiem. Przygotowanie go w taki sposób, żeby potrafiło poradzić sobie
z trudnymi sytuacjami, umiało pogodzić się ze zmianą standardów. Ważne, żeby dziecko mogło pełnić nowe role w środowisku przedszkolnym, które zaspokoją jego potrzeby i pozwolą mu osiągnąć poczucie zadowolenia i satysfakcji.
Zdolność komunikacji z innymi, umiejętność nawiązywania nowych kontaktów, samodzielne wykonywanie czynności zaspokajających podstawowe potrzeby są charakterystyką gotowości przedszkolnej według Teresy Fiutowskiej i Anny Rumińskiej (2010, s. 29).
Dziecko objawiające swoją gotowość przedszkolną:
- Chętnie bawi się z dziećmi, nie będąc w obecności rodziców;
- Zadaje wiele pytań;
- Chce być samodzielne;
- Komunikuje innym swoje potrzeby i życzenia;
- Bez problemów pozostaje pod opieką innych osób (J. Jovicić, 2012, s. 107).
Z zakresu komunikacji oczekuje się od dziecka:
- Śledzenia i rozumienia wskazówek nauczyciela;
- Zadawania pytań;
- Odpowiadania na pytania;
- Rozumienia wyjaśnień opiekuna;
- Wyrażania własnych myśli i potrzeb;
- Komunikowania się z innymi dziećmi (J. Jovicić, 2012, s. 49).
Niewątpliwie dziecko gotowość przedszkolną osiągnie gdy jego rozwój będzie przebiegał prawidłowo. Brak niektórych umiejętności może zakłócić adaptację do środowiska przedszkolnego. Przykładowo, jeżeli dziecko nie opanuje prawidłowego chwytu przyborów do rysowania to będzie narażone na trudności w wykonywaniu prac plastycznych w przedszkolu. Taka sytuacja może doprowadzić do niechęci dziecka i stresu. A konsekwencją mogą być problemy adaptacyjne.
Aby przyszły przedszkolak mógł wykazać swoją gotowość do podjęcia nauki
w przedszkolu rodzice powinni zapewnić mu poczucie bezpieczeństwa. Dziecko powinno wiedzieć, że w przedszkolu nie czeka go nic złego, że są tam osoby, które mu pomogą. Gotowość przedszkolna dziecka kształtuje się przez dłuższy okres czasu. Natomiast udział w procesie adaptacyjnym przedszkola może ją znacznie poprawić (T. Fiutowska i A. Rumińska, 2010, s. 31).
Przeciwieństwem gotowości przedszkolnej jest nieprzystosowanie lub niedostosowanie, które równie często są definiowane w literaturze przedmiotu. W. Okoń (2007,
s. 47) nieprzystosowanie społeczne definiuje jako stan, w którym jednostka napotyka różne trudności w procesie adaptacji do nowych warunków otoczenia.
Dziecko nieprzystosowane do środowiska przedszkolnego nie tylko będzie miało problemy adaptacyjne, przełoży się to również na jego zachowanie w znanym mu już otoczeniu. W momencie, gdy na dziecko zostanie nałożona duża ilość bodźców i nowych zdarzeń może zachwiać to jego dotychczasowe funkcjonowanie. Trzylatek, który dotąd był w domu bardzo spokojny i komunikatywny może stać się wycofany i niesforny, albo zamknąć się w sobie. Dlatego, ważne jest wcześniejsze przygotowywanie dziecka do pójścia do przedszkola.
Podsumowując rozważania zawarte w tym referacie można przyjąć, że gotowość przedszkolną dziecka kształtują głównie rodzice. Ich sposób wychowania jest istotny dla postawy dziecka i jego rozwoju emocjonalnego. Wsparcie ze strony rodziców jest bardzo ważne dla dziecka, które niedługo ma stawić czoła nowym wyzwaniom.